Η σημασία του παιχνιδιού στη ζωή των παιδιών
Τα παιδιά είναι από τη φύση τους περίεργα: τους αρέσει να ψάχνουν, να εξερευνούν & να ανακαλύπτουν, όλα αυτά μέσα από το παιχνίδι.. Ακολουθώντας τη δική του διαδρομή κάθε παιδί μαθαίνει μέσα από το παιχνίδι να χρησιμοποιεί τη δημιουργικότητά του και να αναπτύσσει τη φαντασία του. Το παιχνίδι γίνεται το μέσο για την εξερεύνηση και την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον γύρω του. Καθώς ένα παιδί κατακτά τον κόσμο, το παιχνίδι το βοηθά να αναπτύξει νέες δεξιότητες που θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση και την ανθεκτικότητα που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει μελλοντικές προκλήσεις (Band & Weisz, 1988). Υπάρχουν διάφορα είδη παιχνιδιού. Όλα τα παιχνίδια αποτελούν "τροφή" για τον εγκέφαλο των παιδιών, ο οποίος μαθαίνει από τις εμπειρίες που παρέχει το σώμα γι' αυτό και τα παιδιά έχουν την ανάγκη να εξερευνήσουν το περιβάλλον με όλες τις αισθήσεις τους. Αυτός ο φυσικός τρόπος παιχνιδιού ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία, όπου τα παιδιά επιδιώκουν να παίζουν με όλες τις αισθήσεις τους, παίζοντας με τα χρώματα, τις λάσπες, τον πηλό ή οποιοδήποτε άλλο φυσικό υλικό τους κινήσει την περιέργεια, αγγίζοντας, δοκιμάζοντας, μυρίζοντας, βλέποντας, κινώντας και ακούγοντας. Το αισθητηριακό παιχνίδι (messy & sensory play) προσφέρει ευκαιρίες για ελεύθερο, μη δομημένο και μη κατευθυντικό παιχνίδι μέσω του οποίου τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους. Τα μικρά παιδιά βρίσκονται σε ένα πολύ συγκεκριμένο στάδιο ανάπτυξης, όπου πρέπει να δουν και να αισθανθούν τον κόσμο τους για να τον καταλάβουν. Κατά τη διάρκεια του αισθητηριακού παιχνιδιού τα παιδιά δουλεύουν σε ομάδες, όπου μαθαίνουν να μοιράζονται, να διαπραγματεύονται και να διαχειρίζονται συγκρούσεις (McElwain&Volling, 2005), αναπτύσσοντας δεξιότητες λήψης αποφάσεων, ενώ παράλληλα κινούνται με το δικό τους ρυθμό και ανακαλύπτουν τα δικά τους ενδιαφέροντα (Hurwitz, 2002). Εμείς προσπαθούμε με πολλή αγάπη να ενθαρρύνουμε αυτό το δημιουργικό παιχνίδι σε ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο το παιδί μπορεί να νιώθει ασφάλεια και χαρά. |
Τι είναι το Messy Play;
|
Sensory Play-Αισθητηριακό Παιχνίδι
Το αισθητηριακό παιχνίδι (sensory play) περιλαμβάνει τη χρήση όλων των αισθήσεων μέσα από την επαφή με διάφορα υλικά, εργαλεία και υφές. Τα παιδιά σε ένα ελεύθερο περιβάλλον ακουμπούν, γεύονται, μυρίζουν, βλέπουν, ακούν & κινούνται.
Οι αισθητηριακές δραστηριότητες διευκολύνουν την εξερεύνηση και ενθαρρύνουν τα παιδιά να χρησιμοποιούν επιστημονικές διαδικασίες ενώ παίζουν, δημιουργούν, ερευνούν και εξερευνούν. Οι αισθητηριακές δραστηριότητες επιτρέπουν στα παιδιά να βελτιώσουν τα όριά τους για διαφορετικές αισθητηριακές πληροφορίες βοηθώντας τον εγκέφαλό τους να δημιουργήσει ισχυρότερες συνδέσεις για να επεξεργαστεί και να ανταποκριθεί στις αισθητηριακές πληροφορίες. Αυτό βοηθά τα παιδιά να μάθουν διάφορες αισθητηριακές ιδιότητες (ζεστό, κρύο, κολλώδες, ξηρό). Το αισθητηριακό παιχνίδι δημιουργεί νευρικές συνδέσεις στις οδούς του εγκεφάλου, οι οποίες οδηγούν στην ικανότητα του παιδιού να ολοκληρώσει πιο σύνθετες μαθησιακές εργασίες. Ακόμη, το αισθητηριακό παιχνίδι είναι θεραπευτικό & εξαιρετικό για να ηρεμήσει ένα ανήσυχο ή απογοητευμένο παιδί. Τα παιχνίδια γενικότερα είναι διασκεδαστικά, αλλά μπορεί να είναι περιοριστικά επειδή έχουν συγκεκριμένη χρήση ή λειτουργία. Είναι καλά για την εξερεύνηση ορισμένων δεξιοτήτων, αλλά το ακατάστατο και το αισθητηριακό παιχνίδι με υλικά ανοιχτού τύπου όπως ρύζι, λάσπη ή ζύμη βοηθούν τα παιδιά να μάθουν να παίζουν ανεξάρτητα, αυξάνεται η προσοχή τους, παρέχονται ευκαιρίες για επίλυση προβλημάτων και να χτίζεται η αυτοπεποίθησή τους. Επιπλέον, τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιήσουν δεξιότητες πραγματικής ζωής, όπως η μέτρηση, η έκχυση, ο πειραματισμός κ.λπ.
|
Οφέλη ακατάστατου & αισθητηριακού παιχνιδιού
1. Υποστηρίζουν τη γνωστική ανάπτυξη
Το ακατάστατο παιχνίδι και το αισθητηριακό παιχνίδι υποστηρίζουν τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών - τους τρόπους που σκέφτονται, εξερευνούν και ανακαλύπτουν τα πράγματα.
Προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία να καταλάβουν τα πράγματα μόνα τους! Κάθε φορά που λύνουν ένα πρόβλημα, ενισχύουν αυτή την ικανότητα και χτίζουν αυτοπεποίθηση. Το ακατάστατο παιχνίδι προσφέρει επίσης μια διασκεδαστική ευκαιρία στα παιδιά να μάθουν την αιτία και το αποτέλεσμα μέσω της παρατήρησης και της πρακτικής εμπειρίας. Εξερευνώντας τα φυσικά υλικά, τα μικρά παιδιά αναπτύσσουν επίσης χωρική επίγνωση.
2.Καλλιεργούν τις μαθηματικές δεξιότητες
Το ακατάστατο παιχνίδι και το αισθητηριακό παιχνίδι καλλιεργούν τις μαθηματικές δεξιότητες των μικρών παιδιών. Οι εμπλεκόμενες πρακτικές δραστηριότητες προσφέρουν ευκαιρίες για απαρίθμηση και μέτρηση, κάτι που είναι πολύ πιο διασκεδαστικό από το "σύνηθες" μέτρημα και δείχνει την πραγματική εφαρμογή των μαθηματικών! Τα παιδιά επίσης αναγνωρίζουν και περιγράφουν σχήματα, εξασκούνται στο ταίριασμα και συγκρίνουν αντικείμενα. Όλα αυτά είναι πρώτα βήματα για την αναγνώριση μοτίβων και την εκμάθηση αριθμών.
3. Θέτουν τα θεμέλια για τις επιστήμες
Για τα παιδιά οι χημικές αντιδράσεις μοιάζουν μαγικές! Μπορούμε να ενθαρρύνουμε αυτή τη γοητεία των παιδιών, ενώ παράλληλα χτίζουμε την κατανόηση των υποκείμενων και θεμελιωδών αρχών της επιστήμης. Το ακατάστατο και το αισθητηριακό παιχνίδι εμπλέκουν την επιστημονική περιέργεια και την ανάπτυξη των μικρών παιδιών. Μέσα από το παιχνίδι, τα παιδιά μαθαίνουν για τις φυσικές ιδιότητες, τις χημικές αντιδράσεις, τους πειραματισμούς, κάνουν προβλέψεις και παρατηρούν αποτελέσματα - τον πυρήνα της επιστημονικής μεθόδου!
4. Ενθαρρύνουν την κοινωνική ανάπτυξη
Η κοινωνική ανάπτυξη είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά συνδέονται με τους άλλους και μαθαίνουν να τα πηγαίνουν καλά. Όταν τα παιδιά συμμετέχουν σε καταστάσεις ακατάστατου παιχνιδιού με άλλους, μαθαίνουν να συνεργάζονται για να λύνουν προβλήματα μαζί. Επικοινωνούν (προφορικά και μη) για να πετύχουν τον ακατάστατο στόχο τους. Μαθαίνουν επίσης να μοιράζονται τα εργαλεία και τον χώρο τους.
5. Δημιουργούν αίσθημα ευθύνης
Όλοι θέλουμε τα παιδιά μας να μεγαλώνουν με αυτοπεποίθηση, ανεξάρτητα και υπεύθυνα. Το αισθητηριακό και το ακατάστατο παιχνίδι υποστηρίζουν τα παιδιά να αναπτύξουν το αίσθημα ευθύνης, το οποίο θα τα βοηθήσει να αισθάνονται μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και ασφάλεια. Τοιουτοτρόπως, τα παιδιά αναπτύσσουν μια αίσθηση ολοκλήρωσης καθώς μαθαίνουν να ακολουθούν οδηγίες κατάλληλες για την ηλικία τους και μαθαίνουν να τηρούν κανόνες και όρια.
6. Βελτιώνονται οι λεπτές κινητικές δεξιότητες
Ένα ακόμη όφελος για το αισθητηριακό και το ακατάστατο παιχνίδι είναι η βελτίωση που παρέχουν στις λεπτές κινητικές δεξιότητες των παιδιών. Παρέχονται πολλά ενδιαφέροντα αντικείμενα και εργαλεία στα παιδιά για να τα πιάσουν. Έτσι, διευκολύνεται η σωματική ανάπτυξή τους, συμπεριλαμβανομένου του συντονισμού χεριού-ματιού, τη δύναμη να πιάσουν, την επιδεξιότητα και το τσίμπημα και ενώ χρησιμοποιούν τους μύες στους καρπούς, τα χέρια και τα δάχτυλά τους για να σφίγγουν, να σκουπίζουν, να ρίχνουν και να μαζεύουν αντικείμενα. Αυτές οι λεπτές κινητικές δεξιότητες θέτουν τα θεμέλια για το κράτημα του μολυβιού και τις δεξιότητες γραφής στο μέλλον.
7. Προωθούν τη δημιουργικότητα
Το ακατάστατο παιχνίδι είναι διερευνητικό και αυθόρμητο - δεν υπάρχει σεναριακή ιστορία ή προδιαγεγραμμένη ενέργεια που πρέπει να κάνουν τα παιδιά. Το ανοιχτό παιχνίδι μπορεί να υποστηρίξει την ευέλικτη σκέψη, την ανθεκτικότητα και την ανεξαρτησία! Εστιάζουμε στη διαδικασία δημιουργίας τέχνης επιτρέποντας στα παιδιά να ανακαλύψουν τις δικές τους τεχνικές χωρίς να αισθάνονται πίεση για να δημιουργήσουν ένα συγκεκριμένο πράγμα.
8. Καλλιεργούν τις γλωσσικές δεξιότητες
Το ακατάστατο και το αισθητηριακό παιχνίδι μπορούν επίσης να υποστηρίξουν τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Καθώς το παιδί παίζει, εμείς αφηγηθούμαστε τις πράξεις του και περιγράφουμε όσα κάνει. Αυτό τους διδάσκει να χρησιμοποιούν λέξεις για περιγραφή και εισάγει νέο λεξιλόγιο. Περιγράφοντας το ακατάστατο παιχνίδι του παιδιού χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις - συζητάμε για το χρώμα, τη θερμοκρασία, την υφή, το βάρος, τα σχήματα, τις μυρωδιές, τη σκληρότητα, τα σχέδια, τους ήχους κ.λπ. Η εμπειρία της σημασίας αυτών των λέξεων από πρώτο χέρι θα βοηθήσει το παιδί να τις καταλάβει.